Harta Pesaka (Bah 2) : Pembahagian Harta (Al-Furudh)

1hb Jun 2014 pukul 1.35 pagi

Oleh : Ustaz Mohd Isa Bin Mat Daud (Isa Daud Al-Maranji)

Pembahagian (Al-Furudh)

1. Separuh (1/2)
2. Seperempat (1/4)
3. Seperlapan (1/8)
4. Dua Pertiga (2/3)
5. Sepertiga (1/3)
6. Seperenam (1/6)

Ahli Waris ½ Harta

• Suami (isteri meninggal tiada anak /cucu lelaki)
• Anak Perempuan ( tidak bersama Mu’assib (anak lelaki)  dan hanya bersendirian)
• Cucu Perempuan Dari Anak Lelaki ( tidak bersama Mu’assib(cucu lelaki)  dan hanya bersendirian dantidak berdampingan dengan anak perempuan kandung si mati)
• Saudara Perempuan Kandung ( tidak bersama Mu’assib (saudaralelaki)  , hanya bersendirian dan tiadaasal dan furu’ si mati)
• Saudara Perempuan Sebapa ( tidak bersama Mu’assib (saudaralelaki)  , hanya bersendirian ,  tiada asal (datuk, bapa) dan furu’ (anak,cucu)si mati dan tidak berdampingan dengan saudara perempuan kandung si mati)

Ahli Waris ¼ Harta

• Suami ( jika isteri ada anak atau cucu kebawah baik dari diaatau suami lain)
• Isteri  ( jika suamitiada anak, cucu ke bawah) 

     Catatan: agihan sama saja baik isteri seorang atau ramai….


Ahli Waris 1/8 Harta

Isteri (seorang atau ramai)

Catatan;Jika simati ada meninggalkan anak, cucu dari anaknya, baik anaknya itu dari dia ataudari isteri lain.

Ahli waris 2/3 Harta

Empat Waris, semua perempuan; syaratnya tiada mu’assyib…
~Dua anak Perempuan atau lebih
~Dua Cucu Perempuan atau lebih
~Dua saudara perempuan kandung atau lebih (tiada asal &furu’ & xberdampingan dengan cucu prm)
~Dua saudara perempuan sebapa atau lebih (tiada asal & furuk dan tidak berdampingan dengansaudara kandung).


Ahli waris 1/3 Harta
Ibu (tidak ada anak , cucu lelaki dan dua/lebih saudaralelaki atau perempuan kandung atau sebapa) jika ada; ibu dapat 1/6 .
Saudara Lelaki atau Perempuan Seibu (tidak ada bapa atauanak dan bilangan mereka harus dua atau lebih (ayat kalaalah surah an-nisaa’;12). Jika seorang , dapat 1/6 .
              
Isu Masalah Ibu dan Bapa
Bapa dan ibu dapat 1/6 bila si mati meninggalkan bilangan ahli waris
Jika si mati tiada anak, tinggal ibu dan bapa sahaja; ibudapat 1/3 manakala bapa dapat 2/3 (asobah)
Jika bapa dan ibu berdamping dua saudara lelaki atau lebih,maka ibu dapat 1/6 dan bakinya 5/6 untuk bapa manakala saudara l/p terhalangkepada bapa. Mereka mengurangkan bahagian ibu daripada 1/3 kepada 1/6.


Masalah ibu dpt banyak daripada bapa??? Umariyyatain
Isteri mati meninggalkan suami, ibu dan bapa.
Suami                   ½            x             3             =              3
Ibu                        1/3        X             2             =              2
Bapa                                  “a”           Baki           =             1      
pokok masalah :                                                                 6
Bahagianibu lebih besar daripada bapa “a”. Bercanggah nas al-quran.
Penyelesaian: bahagi yang suami ½ daripada harta, bhg suami= 3, ibu dapat 1/3 daripada baki harta dan bapa dapat 2/3.
“a” ialah asobah.


Masalah ibu dpt banyak daripada bapa??? Umariyyatain
Suami mati meninggalkan isteri, ibu dan bapa.
Isteri      ¼
Ibu        1/3
Bapa      “a”
Pokok masalah  = 4
Isteri dapat ¼ daripada harta waris (4:4)= 1 , ibu dapat 1/3daripada baki harta ¾  (4-3) = 1
Dan bapa dapat 2/3 daripada lebihan harta (4-2) = 2.
              
Ahli waris 1/6 Harta
~ Si mati meninggalkan;
Bapa    ( ada anak lelaki atau perempuan)
Datuk  (ada anak atau cucu lelaki)
Ibu      ( ada anak atau cucu dan dua saudara/lbh)
Nenek  (tiada ibu; baiksebelah ibu/bapa)
Cucu Perempuan (ada 1 anak perempuan, tiada anak lelaki)
Saudara Perempuan Sebapa (ada 1 saudara prm kandung, inimenempati cucu perempuan berdampingan anak prm)
Saudara Lelaki Dan Perempuan Seibu

Terhalang (Mahrum)

1~Hijab Bil Wasfi
Hamba Sahaya / Hamba Mamluk ( Riqqah)
Pembunuhan ( Qatlu)
Perbezaan Agama ( Farqu)

Contoh masalah;
Suami meninggal meninggalkan isteri, seorang saudara lelakikandung dan satu anak lelaki pembunuh. Isteri dapat ¼, saudara kandung dapat ¾.Anak lelakinya mahrum.

2~Mahjub ~ Hijab Bis Sakhsi (Terhalang Kerana Adanya WarisYang Akrab)

Contohnya;
Datuk    X   Bapa
Saudara Sebapa  X   Saudara Kandung
Cucu   X   Anak

Contoh Masalah;
Suami meninggal meninggalkan isteri, seorang saudara lelakikandung dan satu anak kandung. Isteri dapat 1/8 , Anak Lelaki dapat 7/8(asobah) , Saudara Lelaki Kandungnya Mahjub.

Mahjub Mempengaruhi Nisbah / Pecahan Yang Diterima AhliWaris
Contohnya; Seorang yang mati meninggalkan bapa , ibu dansaudara-saudara kandung.
                 Maka bapadapat  5/6(asobah),
                 Ibudapat 1/6
                 Saudara-saudaraKandung ; mahjub.

Bandingkan; jika tiada saudara kandung, bapa dapat 2/3 (asobah) , Ibu dapat 1/3.

Tidak Terhijab Hirman
“Dua orang anak, Orang Tua, Suami Isteri”

Huraian;
Anak Lelaki Kandung
Anak Perempuan Kandung
Bapa
Ibu
Suami
Isteri


Asobah
Setiap ahli waris yang mengambil seluruh bahagian hartapusaka ketika dia tunggal, tanpa ahli waris lain, di mana dia mengambil daribaki dari pusaka waris setelah ashhab ul Furudh mengambil bahagianmasing-masing.
               “Berikanlah Harta Pusaka Itu Kepada Orang Yang Berhak, Sesudah Itu Bakinya Untuk Orang Lelaki Yang Lebih Utama” ~ Hadis Riwayat Bukhari Dan Muslim.


Al-Muqasomah
Permasalahan Datuk menerima Ashobah apabila berdampingan Dengan Saudara Lelaki DanPerempuan  Kandung Atau sebapa Tanpa AhliWaris lain
               a.  Al-Muqasamah ~ lapis kedudukan datuk samadengan saudara kandung, lelaki dpt 2 bahagian daripada perempuan.
               b. 1/3 daripada seluruh harta
* Lihat mana lebih afdhal bagi datuk…. Haknya lebih untung,tidak rugi.

Al-Muqasomah (ii)
Datuk Bersama Saudara Lelaki dan perempuan dan ada ahliwaris lain yang mendapat al-fardu; maka datuk bolih memilih di antara tiga;
Al-Muqasomah
1/3 harta
1/6 daripada semua harta.
Contohnya; isteri meninggal, ada suami. Datuk dan saudaralelaki kandung. Suami dapat ½ fard. Bakinya datuk dapat ¼, saudara kandung ¼ .


“Aul” Dan “Radd”
Lebih pokok masalah setelah pembahagian pokok masalah asal.
Contoh (6) jadi (7),(8), (9), (10). Shj.
Contoh (12)  jadi(13), (15), (17). (ganjil/ shj)
Contoh (24) jadi (27)(shj)

Contoh masalah; isteri mati, meninggalkan suami dan 2 orangsaudara perempuan kandung. Suami dapat  ½fard, 2 prm kandung dapat 2/3 . Pokok masalah 6. suami dapat 3. 2 prm kandungdpt 4. jadi (3+4 = 7)

Takrif Radd (’audu/ rujuu’)
Kembali
Lawan kpd “aul”.
Kurangnya bahagian warisan dan lebihnya kadar-kadar  bahagian yang harus diperolehi.
Syaratnya;
                              ~ADANYA pemilik fardh
                              ~TIDAK ADA penerima ashobah
                              ~ADA baki daripada tarikah
Contoh simati meninggalkan 3 orang anak perempuansahaja.  Mereka dpt 2/3.  Dan baki itu dibahagikan lagi kepada mereka.

Rumusan
Perbincangan hari ini adalah asas dan pengenalan kepada ilmufaraid/tarikah/ mirath.
Ilmu ini sungguh luas daripada apa yang semua jangkakan.
Pelajarilah ilmu ini kerana ia antara ilmu yang awal akan hilangdi dada manusia.